Op weg naar een duurzame financiële sector

Op weg naar een duurzame financiële sector. Wie volgt die weg, waar leidt die naar toe en hoe bewandel je die? Daar gaat het eerste katern van de nieuwsbrief duurzaamplus.nl ‘De duurzame financiële sector’ over. Uitgesproken twijfels en antwoorden op heersende dilemma’s in interviews met Niels Dijkman (ABN AMRO), Caroline van Leenders (CoP FINC) en Ben Verleg van Verleg Research.
Duurzame financiële sector
Wat je als Nederlandse burger en belastingbetaler ziet, is een financiële sector die bijna alleen met zijn eigen duurzaamheid, oftewel zijn eigen voortbestaan bezig is. Is dit nu duurzaam ondernemen anno 2015? Niet echt, het frustreert innovatieve economische ontwikkelingen. Dit duurzaamheidsstreven uit de oude economie met behulp van de belastingcenten van de Nederlandse burger, gaat namelijk tegelijkertijd ten koste van diezelfde burger als huizenkoper, mkb-er of start up. Die ontvangt te lage rente op zijn spaargeld, moet te hoge rente betalen op zijn leningen of hypotheek, heeft minder te besteden en ziet ook nog eens bonussen uitgekeerd worden aan falende bankiers. Is het verwonderlijk, dat hij de banken niet meer vertrouwt en op zoek gaat naar andere vormen van financiering? Bij duurzaam of verantwoord ondernemen gaat het over actief en zorgvuldig ondernemen, daarvoor verantwoordelijkheid te nemen en er helder en open verantwoording over af te leggen. Iets waar de financiële sector op dit moment niet in uitblinkt.
Burger, deelnemer of lid
Als burgers stutten we de banken. Ook als verplicht deelnemer in een pensioenfonds hebben we geen invloed op wat er met ons geld wordt gedaan. We kunnen niet het fonds naar onze gading kiezen noch hebben we invloed op of ons geld goed doet en toekomstbestendig geïnvesteerd wordt. Voor zorgverzekeraars geldt dito met een sterretje. In hun afgekorte namen vind je begrippen Nuts, Onderlinge etc. nog verstopt, maar daar is weinig meer van te merken. Samenhorigheid mag dan bij het grote geld verloren zijn gegaan; de burger zoekt het nu in zijn streven naar duurzame en kleinschalige oplossingen in zijn dagelijks leven. Het is een niet meer weg te denken tegenbeweging, de zogenaamde bottom up-ontwikkeling van ‘We regelen het zelf wel’. Zeker bij de jongere generatie, die wil samen bouwen aan een toekomstbestendige samenleving met bijvoorbeeld een fossielvrij pensioen of een zorg met vrije keuze van behandeling voor iedereen. Gewapend met sociale media eisen ze dit steeds vaker. Zij willen zij delen, ruilen, crowdfunding, samen inkopen of inbreng hebben.
De weg: stil en onzichtbaar
Koplopers als Triodos Bank en ASN Bank timmeren aan de weg. Elders in de sector gebeurt er ook al wat, voorzichtig begint er iets te schuiven, zoals bij een systeembank ABN AMRO. “Het is een andere manier van denken. Dat is in een bedrijfscultuur als de onze niet zo maar eventjes geregeld”, beschrijft Niels Dijkman, Hoofd Duurzaamheid Corporate Banking zijn rol bij deze bank. Maar een systeemomslag vergt veel meer. “Die bereidt je klein en ondergronds samen voor” volgens dr. Caroline van Leenders van de Community of Practice Financial Institutes & Natural Capital (CoP FINC). Een zekere onzichtbare kleinschaligheid geeft ruimte en vrijheid, anders bestaat het gevaar dat de gevestigde orde je te veel op je lip zit en je meer bezig bent met je te verdedigen dan met iets te bouwen. Dat werkt alleen maar ontmoedigend.
Too big too move?
Anderen zoals Ben Verleg, veranderingsdeskundige en auteur van het boek Duurzaam bankieren. Waarom de crisismaatregelen niet doeltreffend zijn. zien fundamentele weeffouten in de sector die heel taai zijn en zelfs versterkt worden door de recente wet- en regelgeving. Die maatregelen leveren volgens Verleg “geen mogelijkheden op tot verantwoord en innoverend ondernemen ten bate van de drie P’s.” Bazel III, het symbool van deze reddingsoperatie – niet van de planeet, even voor de duidelijkheid – werd door de sector samen met overheden opgesteld in een tijd dat de drie P’s, circulaire economie en innovatie al in onze samenleving sterk opkomen. In deze nieuwe economie gaat het over samen-werken, mee-doen in plaats van remmen, eisen of je hand ophouden. Too big to move? Met zo’n blinde vlek om de maatschappelijke gevolgen voor de drie P’s onder ogen te willen zien, wordt de financiële sector door mkb-ers als frustrerend gezien en niet als instrument bij innovatief en toekomstbestendig ondernemen. Het huidige kabinet verwijt men dat het met de rug naar deze innoverende samenleving staat en zich blind staart in haar spiegelbeeld in de Haagse hofvijver.
Wie waagt die wint
Het tweede katern ‘Wie waagt die wint’ van de serie De duurzame financiële sector bevat interviews met koplopers en durfkapitalisten. Die nieuwsbrief komt begin april uit. U kunt zich daarvoor opgeven via www.duurzaamplus.nl
Désirée Crommelin
© duurzaamplus.nl
Geef een reactie