Limburg wil een gelijk speelveld in verduurzaming van energie
“Limburg wil een gelijk speelveld in verduurzaming van energie met eerlijke kansen” stelt Joost van den Akker (VVD), sinds april 2018 gedeputeerde Economie en Kennisinfrastructuur in het interview via Skype vanaf de Brightlands Chemelot Campus in Geleen.
U hebt deze locatie gekozen. Staat Brightlands Chemelot Campus symbool voor duurzaamheid en innovatie in Limburg?
“Voor mij staat Brightlands inderdaad symbool voor onze innovatieve kennis-as in Limburg. Vanochtend heb ik namens de provincie samen met TNO het nieuwe Brightlands Materials Center op Chemelot geopend. In dit nieuwe onderzoekscentrum op het gebied van kunststoffen investeert de provincie met partners de komende vijf jaar 45 miljoen euro. Als je kijkt naar investeringen per inwoner hier in innovatie en het aantal patenten, dan staat Limburg na Brabant op de tweede plaats. Hier op Chemelot het vroegere DSM-terrein, werken al 10.000 en indirect in de omgeving 15.000 mensen. Naast deze vestiging van Brightlands Chemelot Campus, heb je in Maastricht de Brightlands Maastricht Health Campus, in Venlo op Greenport de Brightlands Campus Greenport Venlo en in Heerlen de Brightlands Smart Services Campus.”
Brightlands Campussen zijn een samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven?
“Deze drie belanghebbende partijen noem ik wel eens ‘de drie musketiers’. Zij hebben met deze vier Brightlands-campussen een stevige basis onder de kennisinfrastructuur van deze provincie gelegd. De campussen hebben ieder hun specifieke deelgebieden en vullen elkaar aan. In Nederland had je traditiegetrouw bèta-sciences in Delft of in Eindhoven. Sinds een aantal jaren trekken wij met Brightlands, onze hoogwaardige kennis-as, veel jonge mensen en studenten aan en dat talent willen hier graag behouden. Limburg heeft ze veel te bieden: het is hier mooi wonen, er is veel werkgelegenheid en het is makkelijker een woonruimte te vinden.”
Hier gaat het over hoogopgeleide mensen, lost dat de werkloosheid op?
“De werkloosheid is hier met 3,3 procent gemiddeld lager dan in Randstad. Grote bedrijven en het mkb zitten hier te springen om mensen, van mbo, vwo, wo, postdoc tot en met PhD. De vergrijzing speelt zeker een rol, maar dit gaat minder hard dan verwacht. Toen we plannen maakten voor bèta-sciences op Chemelot hebben we met lokale bedrijven afgesproken dat ze stageplaatsen zouden bieden. Een win-win-oplossing: studenten maakten kennis met de regio en de bestaande werkgelegenheid en bedrijven kregen potentiële medewerkers in huis, die hun bedrijf al kenden. De aantrekkingskracht van de innovatiekracht van Brightlands en de Universiteit Maastricht is groot. Daar komt de toenemende kracht van R&D op het gebied van duurzaamheid en circulaire economie bij. Rondom Brightlands zie je kleine bedrijven, start-ups die duurzame en innovatieve producten ontwikkelen en maken. Dat segment zal alleen maar groeien. Zo wordt hier binnenkort een fabriek neergezet die uit polymeren lichtgewicht materialen voor onze auto-industrie gaat maken. Dat materiaal maakt de auto lichter en zal zo minder uitstoot veroorzaken. Het Eindhovense Ioniqa bouwt in Geleen een fabriek waar vanaf zomer 2019 PET-plasticafval wordt omgezet naar nieuwe grondstof voor PET-producten.”
Urgenda-uitspraak
Wat doet Chemelot zelf aan verduurzaming?
“Chemelot wil in 2050 energieneutraal te zijn. We hebben dus nog een lange weg te gaan, want Chemelot zorgt vandaag de dag voor dertig procent van de CO2-uitstoot in Limburg, kort gezegd een forse energieslurper en vervuiler. Hier kunnen grote stappen gezet worden. Zo staan op Chemelot twee grote bedrijven die veel N2O (lachgas) uitstoten. Hoewel lachgas hetzelfde effect als CO2-uitstoot heeft, valt het niet onder het EU-emissiehandelssysteem. Er zijn technieken ontwikkeld die dit lachgas kunnen afvangen. Wij zijn in onderhandeling met de Rijksoverheid om dat hier mogelijk te maken. Dat zou een reductie van zo’n zeven procent van de landelijke uitstoot betekenen en daarmee bijdragen in het tegemoetkomen aan de eisen in de Urgenda-uitspraak. Verder wordt hier onderzoek gedaan naar de mogelijkheid of bijvoorbeeld een bedrijf als SABIC dat veel nafta kraakt met aardgas, dat in de toekomst met duurzame energie kan doen.”
U wilt steun van de Rijksoverheid in de financiering daarvan?
“Ja, en hier kom ik op mijn stokpaardje: een gelijk speelveld op het gebied van duurzame energieontwikkeling. In Limburg hebben we geen zee waar we grote windparken kunnen bouwen en dikke kabels naar onze industrieterreinen kunnen leggen zoals de industriegebieden bij Rotterdam, Vlissingen of Delfzijl doen. En Limburg kan geen CO2 opslaan onder de zeebodem, vervoer van CO2 per schip is veel te kostbaar. Zo hebben die regio’s een beduidende voorsprong op Limburg om aan eisen van verduurzaming van de energie te voldoen. Wij willen dat deze duurzame energie voor dezelfde prijs naar Limburg komt.”
Gelijk speelveld duurzame energie
Betekent dat een CO2-heffing per definitie hier hoger ligt?
“Vanwege deze ongelijke kansen zijn wij tegen een CO2-heffing! Bij de afwezigheid van een gelijk speelveld valt die CO2-heffing hier onredelijk zwaar uit. Als iedereen hier straks inzet op elektrificatie en een elektrische auto aanschaft waarvoor wij laadpalen moeten plaatsen, dan gaan we het met verduurzaming van die energie niet redden. Die Alleingang van Nederland in CO2-heffing zet onze grensoverschrijdende energiestrategie onder druk. Het vraagt afstemming met de omliggende regio’s Noordrijn-Westfalen en Vlaanderen waarmee onze elektriciteitsnetten verbonden zijn. Bij onze buren in het Ruhrgebied komt de energie nog grotendeels uit bruinkoolcentrales. Daar wordt hier de lucht niet schoner van. Zo’n CO2-heffing moet op Noord- en West-Europese schaal worden ingevoerd.”
Het Klimaatakkoord zit in uw portefeuille. Hoe pakt Limburg de gevolgen van klimaatverandering aan?
“We hebben hier prachtige natuur. Wij zijn trots op ons heuvellandschap en de rivier de Maas. Dit alles trekt veel toeristen aan. Als provincie moeten we zorgen voor schone lucht en gezonde bodem en dat we ons heuvellandschap niet laten vervuilen door windmolens. We weten uit ervaring dat de vervuilde lucht in het Maasdal en in onze heuvels langer blijft hangen. Als ik zelf hardloop of roei, zoek ik dat deel langs de Maas op waar weinig auto’s rijden. Vanwege het feit dat we in de toekomst meer behoefte aan koelte zullen hebben, gaat Limburg extra bos aanleggen. Daarbij komt dat bos meer CO2 opneemt dan heide en minder onderhoud vraagt.“
Leeft duurzaamheid bij de burger, uw kiezer?
“Als VVD zijn we niet zo van mensen te verplichten om te carpoolen of ze aan elektrisch rijden te zetten, als ze dat niet kunnen betalen. Voor die mensen is het aantrekkelijker om een benzineauto uit Duitsland te importeren, zeker als er nog te weinig laadpalen in deze regio zijn. Wat betreft openbaar vervoer hebben we net voor elkaar dat er een rechtstreekse treinverbinding is van Aken naar Maastricht. Helaas is het nog niet mogelijk door te reizen naar Luik. Daarnaast zijn er plannen om de Maaslijn, een enkelspoorverbinding voor een dieseltrein tussen Roermond en Nijmegen te elektrificeren en er een dubbelspoorverbinding van te maken. Een dure aangelegenheid en afhankelijk van vraag en aanbod. In het kader van het provinciale programma ‘Limburg bereikbaar’ is er enkele jaren geleden gestart met het graven van een aantal tunnels voor de A2 onder Maastricht door. Deze ondertunneling is in 2018 geopend. Een enorme milieubesparing en stevige prikkel om die besparing ook op andere manieren te stimuleren door het fietsgebruik aan te moedigen en mensen te belonen als ze buiten de spits reizen. Zelf ga ik meestal met de fiets naar mijn werk, mits ik in de provincie moet zijn.”
Hoe verduurzaamt de provincie Limburg haar woonbestand?
Met het Limburg Energiefonds bieden we mensen de mogelijkheid aan geld te lenen om bijvoorbeeld zonnepanelen op hun dak te leggen. Die mogelijkheid was in no -time overtekend en hebben we met steun van de Europese Investeringsbank uitgebreid tot 250 miljoen euro. In de omgeving van Sittard-Geleen en Roermond experimenteren we met warmtenetten en ik weet dat de restwarmte van Chemelot in een paar omliggende wijken wordt gebruikt. Ook is er een proef met aardgasvrije woningen in Brunssum en Landgraaf.”
Logistieke hotspot
In Limburg is doorvoer van vracht van Rotterdam-Duitsland vice versa heel belangrijk. Welke maatregelen neemt Limburg om deze logistieke tak te verduurzamen?
“Limburg is een logistieke hotspot voor vervoer over de weg, over het water, per spoor en door de lucht. Het gaat zowel over doorvoer van goederen Rotterdam-Duitsland vice versa en als over vervoer van onze eigen land- en tuinbouwproducten uit de regio van Greenport Venlo. Er is een proef gaande dat bij het vervoer van deze versproducten wordt gekeken of ze vervoerd kunnen worden op een tijdstip wanneer het minder druk is op de weg. Dat moet leiden tot minder filedruk en minder CO2-uitstoot, maar het is de vraag of dat altijd mogelijk is met deze versproducten.”
Vervoer over water, de Maas als verkeersader?
“Op het traject Rotterdam-Limburg gaat driekwart over het water. Voor dit bulkvervoer hebben we langs de Maas tien binnenhavens en twee overslagterminals in Venlo en Born gebouwd. Vanaf daar gaat helaas het transport naar Duitsland slechts voor een kwart over water bij gebrek aan waterwegverbindingen. Het overgrote deel gaat over de weg. Ik ben persoonlijk een groot voorstander van binnenvaart, ondanks dat stookolie zwaar vervuilend is. Op één schip gaan veel meer containers dan op één vrachtwagen.”
Vliegveld Maastricht Aachen Airport is belangrijk als transportvliegveld. Wat doet de provincie als eigenaar tegen de vervuiling en overlast in de regio?
“Wij zijn eigenaar van dit vliegveld. De verantwoordelijkheid ervoor valt binnen mijn portefeuille. MAA is naast Schiphol het enige andere vrachtvliegveld in Nederland. Eén van de dingen die we doen, is de overlast van vrachttoestellen te verminderen door schonere vliegtuigen toe te laten. Onlangs hebben we de vrachtloods vervangen en de passagiersterminal voorzien van zonnepanelen op het dak. Nu Schiphol vol raakt, besluiten aanbieders van toeristische vluchten zoals Corendon vanaf MAA te vliegen. Het zijn voorzieningen die mensen willen; vliegen willen we toch allemaal?”
Zijderoute
Is vervoer per spoor niet een meer duurzame oplossing?
“Dat is één van de mogelijkheden die Limburg ook biedt. Zo betaalt de provincie Limburg mee aan de bouw van een grote railterminal bij Venlo, zodat goederen sneller van en naar de Rotterdamse haven kunnen worden vervoerd. Met deze voorzieningen zijn we aangesloten op de Zijderoute naar China via Duisburg, Istanboel en Baku.”
Wat is het beleid van dit college wat betreft de verduurzaming van de landbouw?
“Het landbouwbeleid op zich valt buiten mijn portefeuille maar de provincie is groot voorstander van kringlooplandbouw en transitie naar biobased grondstoffen in de industrie. Hier op Chemelot staat het Brightlands Materials Center: een samenwerking tussen de Universiteit Maastricht de technische universiteit RWTH in Aken op het gebied van de ontwikkeling van biobased materialen voor de nieuwe biobased industrie. Op de Brightlands Campus Greenport Venlo vindt R&D op het gebied van voedsel plaats en ziet men in de tuinbouw dat er steeds efficiënter met energie wordt omgegaan en dat hergebruik van reststoffen een steeds grotere rol speelt als biogrondstoffen in de industrie.”
“Limburgers zélf maken onze economie sterk. De Provincie schept hierbij ruimte voor ondernemerschap, kennisontwikkeling en innovatie.”
Wat wordt de taak van het volgende college?
“Hoog op mijn verlanglijstje staat een duurzame economie met duurzame werkgelegenheid. Leidend daarin is het afvangen van CO2 en hergebruik van materialen uit de industrie en landbouw. Daarin is de rode draad een gelijk speelveld in verduurzaming van energie en afstemming met de omliggende EU-lidstaten. Brussel is niet de EU, de EU begint hier! In deze tijden van Brexit zie je wat open grenzen en vrijhandel waard zijn en de welvaart die ze ons brengen. De VVD is een partij die zegt: We moeten bouwen aan dat Europese huis, het koesteren en niet uit onze handen laten vallen.”
De VVD heeft bij monde van onze minister-president Mark Rutte de laatste jaren de EU niet echt gekoesterd, nam eerder afstand van Brussel.
Lachend… “Hij kent het spel en volgens mij wordt hij de laatste maanden steeds meer door de EU geknuffeld.”
Désirée Crommelin
© duurzaamplus.nl
Geef een antwoord